sobota, 23 stycznia 2021

Pamiątki, wspomnienia, legendy Wiszniowa cz. 7. Stara szkoła


Drewniany budynek starej szkoły powszechnej zbudowany został w końcówce XIX wieku (kronika szkolna podaje datę 1897 r.), ulokowany jest do dziś w pobliżu kościoła. Szkołę wybudowała społeczność Wiszniowa. Szkoła funkcjonowała aż do wybuchu I wojny światowej, wówczas szkołę zamknięto. Od 1918 r. zaczęto nauczanie w języku polskim. Przez całe XX - lecie międzywojenne szkoła działała i służyła polskim dzieciom, aż do wybuchu II wojny światowej. Od tego czasu nauczano w niej tylko w języku ukraińskim. Budynek zaczął służyć znowu Polakom po wojnie w 1947 r. i aż do lat 70. XX wieku kiedy oddaną nową, większą szkołę. 
 
Stara szkoła w Wiszniowie

Stara szkoła to drewniany budynek o dwuspadowym dachu, postawiony na podmurówce, wejście do środka prowadzi po schodkach przez ganek. 

Budynek starej szkoły liczy cztery izby, dwie sienie, komórkę i piwnice. Budynek objęty jest częściową ochroną konserwatorską, jest własnością parafii św. Stanisława. Dziś pełni on funkcję składzika, pozostaje przez to zaniedbany. Stanowi sporą wartość historyczną, jest jednym z nielicznych zachowanych budynków sprzed obu wojen i z XIX wieku. Być może w przyszłości zostanie odnowiony i będzie atrakcją turystyczną regionu.

Stara szkoła w Wiszniowie


Zobacz także:
1. Dzieje miejscowości gminy Mircze, powiat hrubieszowski, J. Niedźwiedź, E. Niedźwiedź, E. Prusicka- Kołcon, M. Kołcon, L. Szopiński, Mircze - Zamość 2008
2. Kronika szkolna - https://spwiszniow.edupage.org/a/historia
4. Wikipedia - Wiszniów

piątek, 1 stycznia 2021

Pamiątki, wspomnienia, legendy Wiszniowa cz. 6. Drewniak i pozostałości po dawnym dworze.

Dwór Kiełczewskich na fotografii z około 1910 r. to parterowy modrzewiowy budynek, który został spalony w trakcie I wojny światowej lub wg. niektórych relacji w 1920 r, w czasie wojny polsko - bolszewickiej. 

Dwór Kiełczewskich z około 1910 r.

 

W latach powojennych, w 1948 r. w miejsce spalonego dworu postawiono, przeniesiony z innej miejscowości, drewniany budynek nazywany lokalnie drewniakiem. 

Drewniak był drewnianym parterowym domem na podmurówce z dwoma gankami i wejściami do środka od strony frontowej. Z tyłu budynku znajdowały się także dwa wyjścia. Budynek o dwuspadowym dachu liczył około ośmiu pokoi, czterech sieni, dwóch komórek.Mieszkało tam kilka rodzin. Zamieszkiwali go pracownicy zakładu rolnego, który powstał w miejsce przejętego przez państwo majątku ziemskiego. Budynek ulokowany został na miejscu dawnego dworu, na jego fundamentach. Nieopodal znajdowały się stajnie i park dworski. Do dziś nie zachowało się zdjęcie budynku.

Po dworze, a także po drewniaku zostały tylko zakopane przed laty fundamenty i piwnice. W okolicy poza miłorzębem dwuklapowym nie ma śladu dawnego ogrodu ani parku dworskiego. Dziś w to miejsce prowadzi asfaltowa droga, w pewnym momencie żwirowa. Miejsce dawnego dworu zajmują garaże i budynki gospodarcze. Po dawnych czasach świetności nie ma już śladu.

Miejsce dawnego dworu dziś


Opracowano na podstawie przekazów mieszkańców Wiszniowa. 
 
Zobacz także:
1.
"Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo bełskie. Ziemia chełmska województwa ruskiego, t. 6, R. Aftanazy, Wrocław 1995, s. 269-270.
2.
Dzieje miejscowości gminy Mircze, powiat hrubieszowski, J. Niedźwiedź, E. Niedźwiedź, E. Prusicka- Kołcon, M. Kołcon, L. Szopiński, Mircze - Zamość 2008
3. Kresy Bliskie - Facebook
4.
"Straty i zniszczenia poniesione w zabytkach nieruchomych w okresie I wojny światowej na obszarze województwa lubelskiego (w jego aktualnych granicach). Raport" - Marzena Gałecka

Wiszniów w Polskim Atlasie Etnograficznym

Wiszniów po wojnie został spalony i zdewastowany. Pozostał kościół, stara szkoła, ruiny w folwarku, organistówka. Do powojennego Wiszniowa p...