niedziela, 30 czerwca 2019

Wiszniów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich

Krótka notka w "Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" rzuca światło na majątek w Wiszniowie. Wynika z niej, że Wiszniów w ostatniej ćwierci wieku XIX dzielił się na dwa folwarki: Wiszniów A i Wiszniów B. W Wiszniowie znajdowała się szkoła początkowa, cerkiew parafialna, wiatrak, urządzony las. 

Wiszniów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego
 Bibliografia:
1. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XIII, s. 624 http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XIII/624

Akt nadania Wiszniowa Mikołajowi Mnichowi.

Jedna z pierwszych wzmianek o Wiszniowie pochodzi z 1435 roku, kiedy to książę mazowiecki Kazimierz, władający ziemią bełską, nadał wieś Mikołajowi Mnichowi z Grąbca, marszałkowi swego dworu. Działo się to w Uhrynowie 16 czerwca 1435 roku. Mikołaj Mnich, nazywany też Mikołajem z Wiszniowa, wymieniany jest jako pierwszy znany właściciel Wiszniowa. 

Akt nadania Wiszniowa Mikołajowi Mnichowi z 1435 roku



Bibliografia:
1. [Kazimierz książę mazowiecki nadaje Mikołajowi de Grampcz (z Grąbiec?) marszałkowi swego dworu wsie: Wiszniów i Manastir w powiecie bełskim oraz Nowe Sioło i Szyczewo w powiecie lubaszowskim na wieczyste posiadanie]https://polona.pl/item/kazimierz-ksiaze-mazowiecki-nadaje-mikolajowi-de-grampcz-z-grabiec-marszalkowi-swego,NTgwMjEyNjM/0/#info:metadata
2.  Wiesław Bondyra, Słownik historyczny miejscowości województwa zamojskiego, Lublin - Zamość 1993, oai:biblioteka.teatrnn.pl:8806
3. Marcin Piotrowski „Grodzisko w Posadowie i jego konekst” [w] "Rocznik Tomaszowsk"i 4, 2015, s. 21-22. http://www.ttr-tomaszow.pl/rt/rt_2015.pdf?fbclid=IwAR2HxJaiQl5EyALQsm52ukBlhRSFd_OmqIT4kTQ4KaH0HsKgFiyKlxbc_yE

wtorek, 18 czerwca 2019

Wiszniów w XVI wieku

W serii: "Źródła Dziejowe (Warszawa); t. 18,1; Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym; t. 7, cz. 1, Ziemie ruskie: Ruś Czerwona" Aleksandra Jabłonowskiego z 1902 roku odnaleźć można informacje o Wiszniowie. Obie dotyczą podatków i sytuacji gospodarczej. Właścicielem ziemskim w 1578 był Makosiej, a Wiszniów w roku 1531 należał do parafii rzymskokatolickiej w Nabrożu, co też zostało odnotowane.


 

Bibliografia:
1. A. Jabłonowski,"Źródła Dziejowe (Warszawa) ; t. 18,1; Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym; t. 7, cz. 1, Ziemie ruskie: Ruś Czerwona", Warszawa 1902. http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=8929&from=pubstats&fbclid=IwAR2VJ12AQijcif-Lu3FRQFuBNQhp9-nLANLrmyG-4Yut2iDaBW1dIYjFDC8

poniedziałek, 17 czerwca 2019

Wiszniów w Księdze Adresowej Polski 1930

W "Księdze Adresowej Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa" za rok 1930 można odnaleźć następujące informacje o Wiszniowie:

Wieś i kolonia, gmina Mircze, powiat Hrubieszów, sąd pokoju Hrubieszów, sąd okr. Zamość.

826 mieszkańców. Kolej: (8 km) Tuczapy, urząd pocztowy i telefoniczny: Kryłów, urząd telegraficzny: Hrubieszów

Właściciele ziemscy: Jaroszyńska Zofia (273 ha), Piątkowska Maria, dzierż. (430 ha).
Blacharze: Leszczyszyn E.
Kowale: Barański F. 
Mleczarskie zakłady:  X "Dobrobyt"
Spożywcze artykuły: Kahan N - Nudel (Nudal?) N.
Stolarze: Dmitruk E.
Szewcy: Humeniuk O.
Wiatraki: Jaroszyńska Z. - Procydym J.


Bibliografia:
1. "Księga Adresowa Polski (wraz z w. m. Gdańskiem) dla handlu, przemysłu, rzemiosł i rolnictwa 1930." http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/applet?mimetype=image%2Fx.djvu&sec=false&handler=djvu_html5&content_url=%2FContent%2F11649%2Fdirectory.djvu&fbclid=IwAR1xHMpd404oHb1nOcbpE_HUyzlGA9dyHUGQRXaZ5iUXq7v5ejyplC-fpGc

sobota, 15 czerwca 2019

Wizytacja cerkwi w Wiszniowie

W 1732 roku cerkiew greckokatolicką wizytował komisarz, wyznaczony przez biskupa chełmskiego. Cerkiew w Wiszniowie  była " w dobrym stanie i dobrze opatrzona”. Administratorem cerkwi był wówczas ks.Teodor Wilkiewicz. Kolatorem cerkwi był starosta bełski Mikołaj Koc. 




Bibliografia: 
1. Archiwum Państwowe w Lublinie, Chełmski Konsystorz Greckokatolicki, Wizyty dekanatów, sygn. 35/95/0/5/103, k. 188, 189. https://szukajwarchiwach.pl/35/95/0/5/103/skan/full/xj1gvmQGXUmI02ztbjRnLg
2.  https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_%C5%9Aci%C4%99cia_G%C5%82owy_%C5%9Bw._Jana_Chrzciciela_w_Wiszniowie#cite_note-5
3. R. Kulik, H. Kulik Ogólny wykaz księży... tom 2 str. 573 https://www.rodzinakulik.eu/ogolny_wykaz_ksiezy/ogolny_wykaz_ksiezy_2.pdf

Dwór w Wiszniowie

W swojej monumentalnej monografii "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej..." Roman Aftanazy zamieścił opis dworu w Wiszniowie, w którym mieszkali na przełomie XIX i XX wieku Kiełczewscy herbu Pomian. Dwór w Wiszniowie nie był wielkich rozmiarów, modrzewiowy, wybudowany prawdopodobnie na początku XIX wieku. 

"Budynek o planie prostokąta miał jedną kondygnację i znaczną podmurówkę kamienną. Z czasem do jednego z boków krótszych dodano niewielkie dwuosiowe skrzydło, podobne dla symietrii miało stanąć z drugiej strony, ale nie zostało nigdy zrealizowane. Dom miał ściany zewnętrzne nietynkowane i dość wysoki dach podbity gortami. Główne wejście do niego od strony podjazdu poprzedzał ganek z daszkiem na kolumienkach. Wzdłuż całej strony ogrodowej biegła weranda nakryta także nasuniętym na nią dachem wspartym na smukłych drewnianych filarach. Z werandy do ogrodu wiodło kilkanaście szerokich kamiennych stopni. Zarówno główne drzwi wejściowe, jak ogrodowe porte-feretre ujmowały ozdobne, na biały kolor lakierowane obramienia. W szerokich profilowanych ramach mieściły się również prostokątne okna. Miejsce skrzydła nie wybudowanego zajmowała niewielka, całkowicie z trzech stron oszklona oranżeria. Dom mieścił około 10 pokoi. Większość z nich miała urządzenie stylowe, zabytkowe, wykonane głownie z mahoniu. Ściany zdobiły obrazy, przeważnie w postaci portretów rodzinnych. Zgromadzono też we dworze trochę innych dzieł sztuki oraz bibliotekę. Zdaje się, że wszystko to spłonęło w 1920 r. 
Do otoczonego starym ogrodem dworu wiodła szeroka, obsadzona drzewami liściastymi aleja długości kilkuset metrów. U jej początku stała neogotycka brama wjazdowa, złożona z czterech murowanych z cegły słupów dekorowanych wyrobionymi z tynku płycinami i gzymsami, zwieńczonymi krenelażem. Dwa z nich - środkowe - z szerszym między nimi prześwitem dla pojazdów, były znacznie wyższe i bardziej masywne niż boczne, na których umocowano furty dla pieszych."


Dwór w Wiszniowie około 1910 roku

Brama wjazdowa do majątku



Bibliografia:
1. R. Aftanazy, "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo bełskie. Ziemia chełmska województwa ruskiego, t. 6, Wrocław 1995, s. 269-270.
2.  "Straty i zniszczenia poniesione w zabytkach nieruchomych w okresie I wojny światowej na obszarze województwa lubelskiego (w jego aktualnych granicach). Raport" - Marzena Gałecka
3. "Wieś Ilustrowana", listopad 1910, s. 13.

środa, 12 czerwca 2019

Wiszniów - varia 2

Wezwanie na rozprawę sądową wydane przez Sąd Okręgowy w Zamościu. Wezwanie wystawione na Katarzynę Rysak z Wiszniowa, dotyczące postępowania przeciwko Oldze Jacenko. Dokument wystawiony 16.12.1925 r. 


Bibliografia:
1.  http://www.muzeum-hrubieszow.com.pl/katalog/historia/index.php?operation=view&pk0=1760

Wiszniów - varia

Dokument zawiadamiający o atakach padaczki u pacjenta. Według informacji wydarzenie miało miejsce w Wiszniowie. Zaświadczenie wydane przez doktora A. Kołodziejczuka, dnia 20.XII.1943 r.





Bibliografia:
1.  http://www.muzeum-hrubieszow.com.pl/katalog/historia/index.php?operation=printrec&pk0=206







Wiszniów w Polskim Atlasie Etnograficznym

Wiszniów po wojnie został spalony i zdewastowany. Pozostał kościół, stara szkoła, ruiny w folwarku, organistówka. Do powojennego Wiszniowa p...